Jip en Sabine waren onze buurkinderen. Onze kinderen speelden met hen samen tot we verhuisden. Vele jaren later hoorden we de vreselijke berichten dat eerst Jip en jaren later ook Sabine hadden gekozen om het leven te verlaten.
Judith Marechal is ritueelbegeleider en heeft bij beide uitvaarten, ten gevolge van zelfdoding, de ouders bijgestaan.
Jip was de jongste in het gezin en zal nooit ouder worden dan 17 jaar. Sabine had last van de dood van haar broertje, bovenop dat ze seksueel misbruikt was door iemand die ze goed kende. Helaas werd zij niet ouder dan 25.
Judith kwam een soort dagboek van Sabine onder ogen waar de titel Hoofd vol confetti op stond. Ze voelde direct dat dit verhaal verder geschreven moest worden. En Judith maakte de belofte om het verhaal af te schrijven.
Het is een fictief verhaal over Lieke.
In het kort:
Lieke is een jonge studente die worstelt met haar verleden waarin ze is misbruikt. Als haar broertje onverwacht een einde aan zijn leven maakt, is dit teveel voor haar en wordt ze opgenomen op een psychiatrische afdeling. Hier ontmoet ze Daniëlle, een meisje met borderline met wie ze een bijzondere maar ook complexe band opbouwt. Ondertussen is Lieke hard bezig met haar herstel.
Het is een boek over hoop en wanhoop, pijn en vriendschap, liefde en verlies. Maar ook een verhaal over seksueel misbruik en zelfdoding. En de enorme gevolgen hiervan.
Op 1 maart komt het boek uit en de gehele opbrengt gaaat naar het gekozen doel: Centrum Seksueel Geweld.
Ik heb al een boek besteld, dat begrijp je vast.
Hieronder een foto uit het fotoboek van onze dochter; zij voorop bij buurvrouw Jacqueline en Jip achterop de fiets.
Vragen aan Judith Marechal
Ik besloot Judith nog wat ‘moeilijke’ vragen te stellen.
Dit boek raakt diepe, pijnlijke thema’s zoals seksueel misbruik en zelfdoding. Hoe voelde het om deze emoties en verhalen tot leven te brengen?
Eigenlijk ging het me makkelijker af dan ik dacht. Het schrijven erover en het benoemen van deze thema’s zoals ze zijn, vond ik juist prettig. Het is zo, het mag gelezen worden en we gaan het niet mooier maken dan het is. Zo heb ik er al die tijd over gedacht.
Je had de volledige vrijheid van Jacqueline, de moeder van Jip en Sabine, maar hun ouders hebben het boek nog niet gelezen. Hoe voelt dat voor jou?
Ik voelde en voel me nog steeds heel erg verantwoordelijk. Het allerlaatste wat ik zou willen is dat de ouders gekwetst worden op wat voor manier dan ook. Maar het was juist Jacqueline die me daar de hele tijd geruststelling in gaf. Ze bleef maar herhalen dat het mijn boek is en dat ze het daarom ook niet van te voren wilde lezen. Ze vond niet dat ze het recht had om het verhaal te mogen redigeren. Maar toch, ik wist natuurlijk de dingen die ik had geschreven en ik wist ook dat het groot deels fictief was maar zeker gebaseerd op het verhaal van dit gezin. Ik heb uiteindelijk wel een aantal elementen uit het boek benoemd die feitelijk uit hun leven komen en gevraagd of ze hier problemen mee hadden. Een klein voorbeeldje is de naam van hun hondje, Rakker, die ik gebruikt had. Het lijkt misschien een onbenullig detail, maar ik wilde er zo integer mogelijk mee omgaan. Aan het begin van het boek beschrijf ik hoe het boek tot stand is gekomen, ook daarvoor wilde ik expliciet toestemming om hun namen te gebruiken. Inmiddels heeft Jacqueline een paar stukjes gelezen. Het emotioneerde haar sterk en tegelijk gaf ze aan hoe mooi het was en dat ze het liefst wilde doorlezen. Dus ik ben hier meer in gerustgesteld. Maar niet helemaal. Welke feedback ik ook op mijn boek ga krijgen, voor mij is maar één feedback dat echt belangrijk is, en dat is van de ouders.
Als ritueelbegeleider help je families bij verlies, maar dit boek is geen verslag van een uitvaart – het is een fictief verhaal geïnspireerd op echte levens. Hoe scheid je jouw rol als ritueelbegeleider van de schrijver in jou?
Bij een uitvaart heb ik me te houden aan de verhalen die de nabestaanden me geven. Zij delen herinneringen aan de overledene en daar maak ik de dienst van. Dat kan niet meer of minder zijn, omdat ik de overledene niet heb gekend. Maar als schrijver heb ik de vrijheid om te schrijven wat ik wil, gebeurtenissen, personages, ik kan hierin echt kwijt wat in me opkomt. Natuurlijk is het bij beiden rollen een voorwaarde dat je goed verhalen op papier kan zetten, dat is een overlapping.
Lieke en Daniëlle bouwen in het boek een complexe vriendschap op. Wat wilde je met deze dynamiek laten zien?
De twee meiden vinden elkaar in herkenning in trauma’s en omdat ze beiden op de psychiatrische afdeling zitten. In het ‘gewone leven’ hadden ze misschien niet eens met elkaar gesproken. Ze worden als het ware bondgenoten in hun strijd om herstel. De complexiteit zit ‘m in het feit dat ze heel verschillend zijn en daarbij beiden te dealen hebben met hun eigen verleden en emoties. Ik beschrijf ook een andere vriendschap met Lieke en Liz, haar beste vriendin die ze al van jongs af aan kent. Langzaam verandert deze vriendschap omdat Lieke geen deel meer uitmaakt van het normale leven waar Liz wel in zit. Daarmee wilde ik ook vooral laten zien hoe eenzaam het kan zijn als jij dagelijks een gevecht moet leveren tegen allerlei klachten en een ander fluitend verder gaat door het leven.
Er is vaak een bepaalde gêne of terughoudendheid rondom onderwerpen als seksueel misbruik en zelfdoding. Wat zou je willen dat mensen na het lezen van je boek anders voelen of begrijpen over deze thema’s?
Ik denk dat ik vooral zou willen dat mensen begrijpen hoe diep seksueel misbruik doordringt in de persoon die je bent en het leven dat je leidt. Seksueel misbruik ‘an sich’ kan iedereen zich wel wat bij voorstellen. En dat je hierna bijvoorbeeld last hebt van intimiteit aangaan, is ook iets wat mensen doorgaans begrijpen. Maar hoe je dagelijkse leven tot in de kleinste details kan beïnvloeden, ik denk niet dat mensen zich daar zo bewust van zijn. De negatieve gedachtes over jezelf, je zelfbeeld, hoe het een familie kan ontwrichten maar ook simpele dingen zoals een bepaalde yoga pose aannemen of met oortjes in op straat lopen, dat dit alles al voor angst en onveiligheid kan zorgen… En hoe eenzaam die dagelijkse strijd is. Ik hoop ook dat mensen die hiermee te maken hebben een stuk herkenning vinden.
Je hebt dit boek niet voor jezelf geschreven, maar om iets groters te ondersteunen: Centrum Seksueel Geweld. Wat betekent deze donatie voor jou?
Het was voor mij vanaf het begin duidelijk; achter dit verhaal zit zoveel leed, het voelde heel erg verkeerd als ik daar financieel beter van zou worden. Dat ik hiermee een klein steentje kan bijdragen aan hulp voor slachtoffers, voelt gewoon goed en juist. En dat er dus ondanks al het leed, toch ook een klein beetje goeds uit voortkomt. Wat ik nog meer hoop; mensen die een stuk herkenning vinden of zich misschien meer erkend voelen, gesprekken die door het boek ontstaan, de nabestaanden van Jip en Sabine die er wat troost uithalen en Jip en Sabine die ook in deze vorm blijven voortleven.
Wat heeft het schrijfproces jou persoonlijk gebracht?
Ik ben vooral heel blij dat ik mijn belofte aan Sabine heb volbracht.
Als je één scène uit het boek zou moeten kiezen die het meest zegt over wat Hoofd vol confetti betekent, welke zou dat dan zijn?
De lijst van Lieke met triggers, angsten en vermijdingen, oftewel de lijst van PTSS klachten die voort zijn gekomen uit het seksueel misbruik en de zelfdoding van haar broer. Omdat daar de vele voorbeelden in genoemd worden die het dagelijks leven zo ontzettend zwaar maken, omdat al die kleine en grote dingen de confetti zijn die maar blijft neerdwarrelen, elke dag weer en waar je steeds weer stukjes van vindt.
Stel dat Jip en Sabine op een onzichtbare manier toch hebben kunnen meekijken tijdens jouw schrijfproces—wat hoop je dat ze tegen je zouden zeggen over dit boek?
“Wat zou het geweldig zijn als dankzij ons één iemand zich een beetje minder eenzaam voelt….”
Bestel het boek
Wanneer je het boek besteld doneer je ook aan Centrum Seksueel Geweld, een organisatie die op verschillende manieren slachtoffers van seksueel misbruik helpt.
Hoe meer boeken besteld worden in de voorverkoop, hoe goedkoper de eerste oplage gedrukt kan worden en hoe meer winst naar het goede doel kan gaan.
In de voorverkoop (tot 1 maart) kost het boek € 17,50.
Na verschijning € 19,50.
Het boek krijg je na 1 maart toegezonden wanneer je het besteld. Doneer je mee?