Al 7 jaar is mijn moeder er niet meer.
Op een regenachtige dag werd ik geïnterviewd door Hella van der Wijst voor het programma “Ik mis je”. Het programma werd uitgezonden door de EO op 1 oktober. Onder aan dit blog kun je de uitzending bekijken.
Het zette me ook weer aan het denken. Want er verandert een hoop wanneer iemand uit je leven verdwijnt. Ik deel hier best een persoonlijk verhaal. Want naast het gemis van mijn moeder, zijn er meer zaken die ik mis.
Rikie, ik mis je
Na Rikie haar dood is alles anders. Niets wordt of is meer hetzelfde. Mijn gevoel zegt dat ‘de lijm’ binnen ons gezin weg is. Ons hechte gezin (ouders en vier kinderen) heeft 7 jaar geleden voor mij meer dan een ‘oer’-moeder verloren.
Rikie was voor mij een moeder die er voor iedereen wilde zijn. Rikie, die intuïtief voelde wanneer er problemen waren. Dan zorgde ze voor openingen om oplossingen te vinden. Ze liet je praten, ze liet je huilen als het nodig was, ze luisterde en bood soms wijze raad. Ze vroeg waar of wie kon zorgen voor verbetering van het probleem. Samen kwam je er dan uit. Dit zorgde voor eindeloze liefde die een moeder kan bieden aan haar kroost.
“Wel blijven praten, hè!” drukte Rikie ons op het hart tijdens haar ziekbed. Dat praten hebben we in zekere zin van haar geleerd. Ze leerde ons om onze mening te durven uiten (geen blad voor de mond te hoeven nemen). Want onze stem is net zoveel waard als van ieder ander. Of je nu een kind bent of een volwassene; je woorden zijn van jou, je mening is van jou en of je nu gelijk hebt of niet, ze zijn belangrijk. Ze leerde ons belangrijke lessen: je mag er zijn en je mag gehoord worden.
Niet zo gemakkelijk
Toch is praten met ‘anderen’ soms gemakkelijker dan met mensen waar je van houdt. Omdat emoties en gevoelens die betrekking hebben op Rikie voor ieder even dichtbij voelt, kun je anderen gemakkelijk kwetsen, al is dit je intentie niet. Verwachtingen bij vreemden zijn er minder dan bij je directe naasten. Bij familie en geliefden zijn verwachtingen anders en soms hoger, daar kom ik steeds meer achter.
De rol die je aanneemt binnen een gezin verandert op het moment dat iemand verdwijnt. Dat heb je pas veel later door. Tenminste zo heb ik dat ervaren. Als oudste dochter van ons gezin hoop ik goed te doen. Echter lukt dit niet altijd. Ik weet namelijk niet goed hoe dit moet zonder mijn moeder. Zij kan me niet meer helpen op de manier die ik gewend was. Het is lastig om een andere broer of zus goed te begrijpen in zijn/haar verdriet en gemis. Iedereen rouwt anders, zegt men. Ja, prima en begrijpelijk. Dus was ik eerst bezig met mijn eigen rouw, mijn verdriet en mijn pijn. Dan is er nauwelijks ruimte voor die van mijn vader, mijn jongere broer en zussen. Hoe goed we ook de geboortedag en sterfdag van Rikie gezamenlijk vierden. Hoe goed we probeerden ons open te stellen naar elkaar, zoals dat was met haar erbij… Toch gaat het anders dan voorheen.
Al delen we het gemis. Alles is anders en het is een ander proces om te erkennen dat dit voor altijd anders zal blijven. Rouw duurt voor altijd voort. Ieder leeft voort op zijn/haar eigen manier. Nu zonder de toewijding en begeleiding van onze moeder met haar ‘potje lijm’.
“Ik mis je”
Nieuwe processen om te leren omgaan met gemis. Wie weet herken je dit wel. Het gemis is groter dan één persoon, omdat er nog vele anderen omheen hangen.
Het programma “Ik mis je” laat een stukje zien hoe gemis voor iemand kan zijn. Het mogen delen van je gemis of horen hoe anderen hier mee omgaan, dit kan helpen bij jouw rouw. Zien en herkennen van pijn, zorgt denk ik uiteindelijk voor groei. Voor nieuwe ontwikkelingen en oppakken van dit stuk gemis om er verder mee te mogen gaan.
Mijn tip: maak mooie nieuwe herinneringen. Zorg ervoor dat je verder kunt.
Kijk je mee naar het programma waarin ik vertel over Rikie, mijn oer-moeder? Ik mis je <<<
Het eerste interview van het programma is met mij en duurt ongeveer 7 minuten.
Leuk wanneer je hieronder een reactie achterlaat. Op Facebook werd dat destijds volop gedaan. Dit is een ander medium, maar net zo waardevol als ik hier een reactie van je mag ontvangen. Alvast bedankt!
Voor mij was het verlies van mijn moeder groot maar mijn vader leefde nog. Je wereld verandert pas echt als beide verdwenen zijn. Als je roots weg zijn, je geboortegrond leeg is, herinneringen niet gekoesterd kunnen worden maar pijn doen. Beide ouders missen raakte mij pas echt. Al 14 jaar. Tot op de dag van vandaag.
Dank voor je reactie Peter. Twee ouders, ja daar kan ik inkomen. Mijn vader is er nog. Het ouderlijk huis is er nog. Dus dat moet ik nog gaan meemaken. Hopelijk nog even niet. Hij is gelukkig bij een fijne ‘nieuwe’ vrouw.
Een uitnodiging om stil te staan bij verlies van een dierbare. Bij wat ze voor je heeft betekend. De herinnering aan haar levend houden. Ik vind het fijn hoe je daar ruimte aan geeft met Afscheidsmomenten en ook hoe je daarin zelf het voortouw neemt. Het lijkt of ik je moeder een beetje ken. Dankjewel daarvoor.
Dankjewel lieve Jacqueline! Je had haar vast heel leuk gevonden. Ik draag genoeg van haar in me… 😉
Hi Boukje, je verhaal klopt maar weer eens! Dat gevoel van Peter hierboven ken ik ook, fijn dat jij je vader nog hebt. Het blijft natuurlijk zo’n thema, bespreekbaar, onbespreekbaar zoals een man mag niet huilen, ja mijn hoela. Als je je moeder verliest verlies je de as van het gezin de spil waar het om draait in goed en slechte tijden, bij je vader verlies je niet alleen je beste vriend, raadgever en inspiratiebron maar ook de fundering waarop werd gebouwd. Natuurlijk alles is te verwerken en te aanvaarden, er is ook geen andere keus, en er mee omtegaan echter het gemis blijft, soms sterker soms zwakker en als alles min of meer zijn plaats heeft gekregen komt het besef: van de een op de andere dag ben je WEES! weg thuis, weg onderkomen, weg toevluchtsoord, weg die “veilige” haven en geen weg meer terug!
Dank Martin voor je toevoeging. Op een dag zal ik ook moeten aanvaarden dat mijn fundering wegvalt. Blij dat ik mijn veilige haven ook vind binnen mijn eigen gezin; man en drie fijne kinderen.
Mijn lieve mem is op een heel verdrietige wijze overleden, ik mis haar nog iedere dag,het gevoel van verdriet hebben wisselt regelmatig. Het besef dat je wees bent, zoals Martin dat omschrijft is nog heel onwennig. Ik kan met veel liefde over haar praten en ben heel blij en trots dat zij mijn moeder was. De liefdevolle herinneringen verbinden mij voor altijd met mijn overleden ouders en jongste broer.
Mijn werk in de uitvaart maakt dat ik nog steeds geraakt word door het feit dat ik met passie en toewijding en respect voor mensen van betekenis mag zijn bij het afscheid.
Mijn deelneming Douwe. De liefde mag je omarmen, maar het gevoel van verdriet bestaat nu eenmaal. Zeker als de wijze waarop zo verdrietig was. Acceptatie hiervan begint dan eerst maar met acceptatie voor je gevoel. knuffel