“Je kunt ze nu aaien als je heel rustig gaat zitten”, zei mijn vader. “Moederkonijn kent haar kroost nu voldoende en zal de kleintjes niet meer afstoten.” Het was kerstavond en alle pluizige konijntjes zaten in een mand waar mijn vader mee aan kwam in huis. We gingen op de grond zitten, mijn broer Sjoerd in zijn pyjama en ik met mijn jongste zusje Aagje. Ze was nog maar een baby van een paar weken oud. De konijntjes waren groot genoeg, we mochten ze knuffelen.

Zo blij dat deze foto is gemaakt

De foto is niet de beste foto, belicht met een harde flits. Het is een foto die mijn moeder Rikie van ons maakte. De gebeurtenis was zo bijzonder. Mijn broer was al klaar voor bed. Ik zat verliefd met mijn pasgeboren zusje die ik het liefst de hele dag vasthield. We hadden totaal niet verwacht of zelfs gedacht dat we de konijntjes mochten aaien. Een geweldige verrassing dat de mand met konijntjes opeens voor ons stond. De sfeer van kerstavond was huiselijk en gemoedelijk en werd nu ook opwindend; nog meer klein spul op schoot.

Al jaren zit deze foto in een fotokubus sinds we zelf een gezin met kinderen hebben. Ik krijg er nog steeds een warm kerstgevoel van. Zo blij ben ik dat er een foto van bestaat. Het is een herinnering met emotie gekoppeld. Zonder deze foto was ik dit moment vast vergeten.

‘Fotografeer ook wanneer er gemis is’

Het zijn de mensen om jou heen die ertoe doen. Op een dag zijn kinderen groter, ouder of sommigen zijn niet meer fysiek aanwezig. Al negen jaar vieren we kerst zonder mijn moeder. Sinds zij overleden is, is het niet meer hetzelfde, maar foto’s blijf ik maken en we staan ook stil bij haar. Ik weet van gezinnen waar weinig foto’s meer worden genomen omdat iemand gemist wordt. Zo jammer! De leegte is er en kan juist opgevuld worden met nieuwe herinneringen. Foto’s die gewoon laten zien hoe het was. Maar niet onbelangrijk; foto’s die een gevoel en emotie kunnen oproepen. Fotografeer dus juist ook wanneer er een gemis is.

Allerlei momenten zorgen voor ‘kleine gelukjes’.  Neem jouw camera bij de hand en kies de onbenulligste momenten uit. En ja, dit kan ook met een mobiele telefoon. Zet die ‘gewoonste’ momenten om in nieuwe herinneringen – drie tips.

1 Actie vastleggen

Volg mensen die iets aan het doen zijn. Alledaagse dingen kunnen soms de leukste foto’s opleveren. We vragen meestal de aandacht zodat iemand in de lens kijkt en we vragen ze te lachen. Doe dit nu eens niet en kijk wat er gebeurt. Je maakt dan ‘lifestyle foto’s’. Je vangt momenten die zo normaal overkomen, maar later juist heel waardevol blijken. Waarom? Omdat het laat zien hoe iemand zich beweegt (houding, gezichtsuitdrukking), of waar iemand plezier in had, of juist geen plezier in had en er moeite voor deed. Je vangt een persoon in een setting, een sfeer, die later terug te halen is, al was het gisteren. Zoals ik hierboven schetste met mijn broer, jonge zusje en de konijntjes. Momenten wanneer je de camera in de aanslag houdt:

• Voorbereidingen in de keuken
• Dekken van de tafel
• Zitten bij de kerstboom
• Hout zagen/halen voor de haard/kachel
• Genieten van een stukje kerstbrood/iets lekkers
• Gezelschapsspel spelen
• Knutselen/lezen/luisteren naar muziek
• Samen op de bank, gebiologeerd kijkend naar iets

Leg vast hoe iemand handelt, bezig is met een taak. Ga hiervoor net buiten hun gezichtsveld zitten, plaats jezelf niet recht ervoor. Het is niet erg dat je een gezicht niet vol in beeld hebt, maar zijdelings. Dit is voldoende voor herkenning en aflezen van mimiek.

‘Op deze manier gaat het mis, dat is juist zo leuk’

Ga ergens rustig zitten, zo val je minder op en ben je in de meeste gevallen op de juiste ooghoogte; je wilt de gezichten van wie je fotografeert goed kunnen zien. Houd je mond stijf dicht al zou je willen reageren. Het kan zijn dat je soms denkt: “Oh, op deze manier gaat het mis”. Maar dan kun je precies het leukste moment vangen. Wanneer iemand reageert door iets net op tijd recht te zetten/houden, dan heb je het leukste moment in beeld. Bepaal eerst je positie en wees niet te bang dat je denkt veraf te zitten. Je kunt daarvoor de zoomfunctie inzetten; haal je onderwerp dichterbij en een goede bijkomstigheid is dat je de achtergrond wazig maakt daardoor.

Voor een camera met instellingen volgen hier de volgende tips:

Zet je camera gerust op portretstand, voor mooie huidtinten en zodat deze automatisch kiest voor een open diafragma. Dit zorgt voor een waziger achtergrond, zodat je onderwerp scherp in beeld meer aandacht krijgt.

Wanneer kinderen of dieren meer beweeglijk zijn, dan kun je de sportstand aanzetten. Dit zorgt ervoor dat je geen bewegende beelden en dus wazige personen krijgt.

2 Interactie tussen mensen

Let op interactie tussen mensen. Ze hoeven niet in de lens te kijken, laat ze gewoon bezig in hun gang van zaken. Wanneer twee of meer mensen samen wat aan het doen zijn of gewoon met elkaar spreken, dan gaat dit met energie tussen deze personen gepaard. Deze energie zorgt voor emotie in beeld. Het kan zijn dat ze beiden in eenzelfde houding zijn; ze imiteren elkaar. Of dat ze dichter bij elkaar zijn gaan zitten; dat er intimiteit is. Of er wordt druk gebaard en er is mimiek in het gezicht te zien, bij een levendige interactie. Zo fotografeer je mensen die doen zoals ze zijn. Of zijn zoals ze doen.

‘Fotografeer pas als je ziet dat er iets gebeurt’

Je hoeft niet heel dichtbij te komen. Bestudeer ze vanaf een afstandje. Neem de tijd om dingen te observeren zoals ze gaan. Je fotografeert pas wanneer je ziet dat er iets gebeurt dat markeert hoe mensen met elkaar omgaan. Die interactie, die blik, die houding. Wees geduldig en probeer absoluut niet de aandacht te trekken. Het geeft niet dat je mensen niet in de ogen kunt kijken, zij hebben namelijk oog voor elkaar. Wat je dan kunt doen is meerdere foto’s nemen van een actie uit verschillende hoeken. Loop eens om hen heen. Bekijk het vanuit een ander/lager standpunt om een ander beeld van hetzelfde te maken. Variatie geeft plezier.

3 Spontaniteit

Wil je ook van alle aanwezigen een portretfoto kunnen nemen? En dit op een ongedwongen en speelse manier doen? Want geforceerd lachen werkt niet. Veel mensen, net als ik, zijn cameraschuw, omdat ik almaar denk dat ik moet lachen. Als fotograaf stel ik altijd vragen aan mensen om ze niet stil te laten zijn en denken dat ze moeten poseren voor de camera. Een vraag vraagt om een antwoord, we denken over de vraag na voor dat we antwoorden, dit zorgt ervoor dat je niet bezig bent met poseren…

‘Niet bezig zijn met poseren’

Wanneer je samen zit in de huiskamer is een geschikt moment hiervoor. Geef aan dat je een vraag aan één persoon tegelijk stelt en die geeft antwoord, terwijl anderen luisteren. Fotografeer direct voor of na het antwoord. Dan komt namelijk de reactie en heb je geen bewegende mond op de foto. Je kunt dit ook in spel vorm doen: schrijf verschillende vragen op een briefje en ieder trekt een briefje en beantwoord de vraag. Er zijn ook spellen in de markt met vragen, zodat je ze niet zelf hoeft te verzinnen. Gebruik internet en zoek op ‘vraag van de dag’ en je zult vele vragen vinden om te stellen.

Extra tips bij het maken van ‘gewone’ foto’s

• Verstoor het spontane moment niet doordat je een flitser gebruikt; zet deze dus uit. Een flits trekt de aandacht, zodat een tweede spontane foto maken zowat onmogelijk wordt.
• Zorg voor voldoende licht in de ruimte: fotografeer overdag, wanneer er nog daglicht van buiten binnenkomt. Zet alle lampen aan, ook al denk je dat dit niet nodig is, ook overdag. Meer licht is voor een foto bijna altijd beter.

‘Doe alle lampen aan’

• Wanneer anderen het vreemd vinden dat je nu foto’s gaat nemen, stel ze op hun gemak door wat uitleg te geven. Geef aan dat ze niet voor facebook of zo zijn en dat je wilt dat ze niet op jou letten, omdat je probeert persoonlijke sfeerfoto’s te maken voor hen later. Vertel dat je graag van ze hoort of het een fijne manier was en wat ze van de foto’s vinden. Je gaat de foto’s met ze bekijken, delen en dus hun mening vragen over dit type foto’s.
• Voordat je ze wat laat zien is het van belang dat je een selectie maakt van de beste foto’s.  Bedenk ook hoe je de foto’s met ze gaat delen en wanneer. Misschien leuk om een klein aantal foto’s te printen en aan een touwtje met knijpertjes te hangen. Hang de foto’s van wie je mist ook aan dit lijntje. Ze horen er tenslotte nog altijd bij!

Ik wens je veel plezier met uitproberen van deze lifestyle foto’s maken. Maar ook met het samen terugkijken!

Speciale actie

Wil je een lifestyle shoot eens meemaken met mij als fotograaf? Ik heb heden en heel januari 2019 nog een actie voor jou als lezer van mijn verhalen en tips. De verhoging van BTW maakt dat mijn prijzen omhooggaan. Boek je voor eind januari een uur reportage voor in 2019, dan krijg je dit nog voor de ‘oude’ prijs: €147,- Mail me op: info@afscheidsfotograaf.nl

Reageer hieronder en maak kans op een voucher van €47, – voor een print aan de muur bij het maken van zo’n shoot. Beantwoord de volgende vraag:

Kun je een moment noemen die jou dierbaar is doordat deze ‘gelukkig’ is vastgelegd op beeld?

Eind januari 2019 loot ik een winnaar uit alle reacties.

Voorbeeld van lifestyle fotoshoot